Als baby deed Zoë alles volgens het boekje. Rollen, kruipen, lopen en brabbelen: het verliep allemaal zoals het hoort. Pas later, op de peuterspeelzaal, werd voor het eerst ontdekt dat Zoë zich anders gedroeg dan de andere kinderen. Vele onderzoeken volgden. “We zijn vier jaar terug eerst begonnen met logopedie”, vertelt haar moeder. “Ook is er een IQ-test gedaan. Daaruit bleek dat Zoë laag scoorde. Verder was haar motoriek niet helemaal goed. Zoë heeft echter van alles wat. Ze heeft kenmerken van autisme, maar niet voldoende om haar die stempel te geven. Ook zien de artsen kenmerken van ADD. Toch kan niemand het een naam geven.”
Speciaal onderwijs
Op den duur ging Zoë naar de reguliere basisschool, waar ze extra begeleiding en rustmomenten kreeg. Dit had niet het gewenste effect. Vanaf dat moment ging Zoë dan ook naar speciaal onderwijs. Chantal vertelt: “Ze kon op de gewone basisschool echt niet meekomen en de klassen waren voor haar te groot. Later bleek ook dat haar sociaal emotionele leeftijd tussen de zes en achttien maanden ligt. Haar verstandelijke leeftijd is vier jaar. Zoë’s zusje Fenna is nu zes, maar gaat Zoë op veel vlakken al voorbij. Zoë gaat wel wát vooruit, maar het gaat heel langzaam.” Patrick vult aan: “We zien nu echt die vergelijking met haar zusje. Fenna maakt bijvoorbeeld ook meteen contact met andere kinderen en Zoë heeft altijd aandacht en hulp van ons nodig, kan haar draai niet vinden bij leeftijdsgenootjes.”
Strijd
De hele dag door dragen Patrick en Chantal veel zorg voor hun oudste dochter. “Op één of andere manier gaat Zoë altijd de strijd aan”, vertelt haar vader. “Er gaat dan gewoon een rem op, wat soms heel frustrerend is. Ook met het ochtendritueel is dit het geval. Elke dag doen we hetzelfde, maar toch is het altijd een gevecht.” Chantal voegt daaraan toe: “Dat geldt ook voor het eten. Bij opa en oma eet ze bijvoorbeeld keurig alles zelf op, maar thuis moeten we haar elke dag voeren omdat ze niet zelfstandig wil eten. Ook zindelijkheid is een probleem. Ze was destijds heel snel zindelijk, maar sinds anderhalf jaar gaat het heel slecht met haar zindelijkheid. De periodes waarin dit wél goed gaat, lijken ook steeds korter te worden.”
Vicieuze cirkel
Hoewel het Zoë’s ouders moeite kost om dit toe te geven, is het veel voor ze. Heel veel. Chantal zegt eerlijk dat ze er een paar jaar terug helemaal doorheen zat en het even niet meer zag zitten. “Het was voor mij een kwestie van Zoë weg, of ik weg. Ik trok het niet meer en ben ook met een psycholoog gaan praten. Ik kreeg gedachten als: laat haar alsjeblieft vertrekken, dan heb ik mijn leven weer terug. Die gedachten wil je als moeder zijnde natuurlijk absoluut niet hebben, maar het was wel de realiteit.” Patrick knikt. Hij zegt: “Het is moeilijk, want het is een constante vicieuze cirkel. Ondertussen hebben we ook nog een ander kind dat aandacht nodig heeft. Het is gewoon echt heel heftig geweest met Zoë. Constant probeer je een oplossing te vinden.”
Logeergezin
Dit alles deed Patrick en Chantal besluiten om hulp in te schakelen van Syndion. Zij liepen als ouders vervolgens mee in de zoektocht naar een logeergezin en zo kwamen Ronald en Rhodé een jaar geleden op hun pad. Het net getrouwde stel had zich naar aanleiding van een oproepje vanuit Syndion aangemeld als logeergezin. “Wij waren niet specifiek op zoek, maar van die oproep werden we eigenlijk wel enthousiast”, vertelt Rhodé. “Ik ben zelf verpleegkundige en heb in mijn opleiding ook een tijdje in de gehandicaptenzorg gewerkt. Ronald en ik hadden tijd, ruimte in ons huis en ruimte in ons hart, dus dachten we: waarom niet?” Zo ging het balletje rollen en ontmoetten Zoë en haar ouders uiteindelijk Ronald en Rhodé. Meteen was er een klik. Patrick: “Het was natuurlijk even aftasten, want we wilden Zoë wel met een gerust hart bij een logeergezin kunnen achterlaten. Toch voelde het met Ronald en Rhodé bij de kennismaking al goed, en ook later nog, toen Zoë er een dagje ging spelen.”
Ontwikkeling
Eén keer in de maand gaat Zoë nu naar Ronald en Rhodé, van vrijdagavond tot zondag eind van de middag. Dit was voor hen ook even wennen, zegt Ronald. “Wij hebben geen kinderen en ineens hadden we Zoë in huis. In het begin waren we heel erg bezig met hoe Zoë was en hoe we haar regelmaat konden geven. Nu we wat langer onderweg zijn, merken we dat het meer vanzelf gaat. Eerst gingen we juíst dingen plannen om maar bezig te zijn, terwijl we nu vaak gewoon zien hoe het loopt en het in het weekend zelf wel bekijken. Daar zijn we vrijer in geworden.” De twee vinden het leuk om Zoë’s ontwikkeling te zien. “Een tijdje terug kon ze dat nog niet, maar inmiddels gaat ze uit zichzelf een boek voorlezen”, zegt Rhodé enthousiast. “Ze doet nu tussendoor ineens dingen die ze eerder nooit deed. Dat is mooi om te zien.”
Energie
Ronald en Rhodé hebben het gevoel dat ze Zoë steeds beter leren kennen en weten meer en meer waar ze behoefte aan heeft. Rhodé: “We leren van haar. We leren hoe het is om überhaupt een kind in ons leven te hebben, maar ook hoe we dat stukje begeleiding kunnen bieden en ervoor kunnen zorgen dat ze zich veilig voelt bij ons. We weten nu wanneer ze spanning heeft of wanneer iets teveel voor haar is. In het begin kostte het veel energie, omdat ze volop aandacht en directe begeleiding nodig heeft. Toch merk ik nu dat het veel energie gééft, omdat het echt gezellig met haar is. Ook de mensen om ons heen reageren er heel leuk op. Als we met onze familie zijn, hoort ze er gewoon bij. En als ze er niet is, kan ik haar soms missen en denken: wanneer komt ze weer?”
Oplaadmoment
Voor Patrick en Chantal is het heel fijn om in dat weekend even tijd voor zichzelf, elkaar of hun andere dochter te hebben. “Zoë gaat met plezier naar Ronald en Rhodé toe. Dat geeft ons echt even de mogelijkheid om te ontspannen”, zegt haar vader. Chantal kan dit beamen: “Het was in het begin geen makkelijke keuze en ook echt wel spannend, maar nu geeft het ons rust. Het is even een oplaadmoment. Zoë kan inmiddels echt gaan zitten aftellen en naar het weekendje met Ronald en Rhodé toeleven. Dat maakt dat ik het ook kan loslaten als ze daar is, omdat ik weet dat ze in goede handen is en er goed voor haar wordt gezorgd.”
Puzzel
Over de toekomst van Zoë kan nog weinig worden gezegd. Niemand weet tenslotte hoe ze zich zal gaan ontwikkelen. Momenteel lopen er weer nieuwe onderzoeken, om te kijken of er toch iets kan worden gevonden, zegt Chantal. “Ik heb soms echt het gevoel alsof we worden geleefd, vooral als we wéér een nieuw traject ingaan. Toch leidt het misschien wel tot een iets completere puzzel. Helemaal compleet zal ‘ie niet worden, maar al is het maar íets. Daar blijven we op hopen.”